Drzewa to istotny element ekosystemów miejskich, zapewniający cień, poprawiający jakość powietrza i wspierający bioróżnorodność. Jednak ich zdrowie i stabilność nie zawsze są oczywiste na pierwszy rzut oka. Ocena stanu zdrowotnego drzew jest kluczowa, aby zapobiegać niebezpiecznym sytuacjom, takim jak upadki gałęzi czy całych drzew, oraz aby utrzymać ich funkcje ekologiczne i estetyczne.
![20210918_114604 Pielęgnacja pomników przyrody](https://greennord.pl/wp-content/uploads/2021/09/20210918_114604-scaled.jpg)
Kiedy przeprowadzać ocenę stanu drzew?
Ocena stanu zdrowotnego drzew jest szczególnie ważna w następujących sytuacjach:
-
Przed inwestycjami budowlanymi – aby ocenić, czy drzewa na danym terenie mogą zostać zachowane i jak wpłynie na nie budowa.
-
Po ekstremalnych warunkach pogodowych – silne wiatry, burze lub obfite opady mogą uszkodzić drzewa.
-
W parkach i miejscach publicznych – drzewa muszą być bezpieczne dla ludzi korzystających z tych przestrzeni.
-
W przypadku oznak choroby lub osłabienia – widoczne zmiany, takie jak przebarwienia liści, obecność grzybów czy pęknięcia w pniu, wymagają interwencji.
Co obejmuje ocena stanu zdrowotnego drzew?
Ocena zdrowia drzewa jest kompleksowym procesem, który obejmuje kilka kluczowych kroków:
1. Wstępna inspekcja wizualna
Arborysta dokonuje oględzin drzewa, zwracając uwagę na:
-
Stan korony drzewa – ilość i kondycja liści, obecność suchych gałęzi.
-
Pień i konary – widoczne pęknięcia, ubytki, obecność grzybów czy owadów.
-
System korzeniowy – widoczność korzeni, oznaki destabilizacji gleby.
2. Analiza strukturalna
Oceniana jest stabilność drzewa, w tym ryzyko upadku. Specjaliści mogą wykorzystywać zaawansowane narzędzia, takie jak tomografy akustyczne, aby zbadać wnętrze pnia i wykryć ukryte uszkodzenia.
3. Ocena fitosanitarna
Badanie obejmuje identyfikację chorób, szkodników oraz innych czynników wpływających na zdrowie drzewa. Może obejmować pobieranie próbek gleby lub tkanek drzewa do dalszych analiz laboratoryjnych.
4. Ocena kontekstu otoczenia
Oceniane są warunki glebowe, dostęp do wody oraz potencjalne zagrożenia ze strony infrastruktury (np. linie energetyczne, nawierzchnie).
Znaczenie oceny przed inwestycjami budowlanymi
Ocena stanu drzew przed rozpoczeciem prac budowlanych pozwala na:
-
Zidentyfikowanie drzew, które mogą zostać zachowane.
-
Opracowanie planu ochrony drzew podczas budowy.
-
Uniknięcie kosztów zwiazanych z uszkodzeniem lub usunięciem drzew po fakcie.
Przykładowo, w Trójmieście przeprowadzono ocenę drzew przed budową osiedla mieszkaniowego, co pozwoliło na zachowanie 50% zieleni na terenie inwestycji. Wdrożono specjalne osłony dla systemów korzeniowych oraz ograniczono ruch ciężkiego sprzętu w ich pobliżu.
Przykłady zastosowania ekspertyz dendrologicznych
Ekspertyzy dendrologiczne to dokumenty opracowywane przez specjalistów, które są wykorzystywane w różnych sytuacjach, takich jak:
-
Planowanie nowych inwestycji miejskich, np. budowa dróg, osiedli, parków.
-
Ocena ryzyka związanego z drzewami w miejscach publicznych.
-
Opracowywanie planów rewitalizacji terenów zielonych.
W Gdańsku jedna z ekspertyz pozwoliła na zachowanie unikalnych drzew w starym parku, gdzie wdrożono działania pielęgnacyjne, takie jak usuwanie obumarłych konarów i leczenie uszkodzeń kory.
Podsumowanie
Ocena stanu zdrowotnego drzew jest kluczowym elementem zarządzania miejską zielenią. Regularne inspekcje pozwalają na wczesne wykrywanie problemów i podejmowanie odpowiednich działań. W efekcie drzewa mogą dłużej pełnić swoje funkcje ekologiczne, a mieszkańcy miast mogą cieszyć się bezpieczną i zdrową zielenią.